Πέμπτη, Φεβρουαρίου 02, 2006

ΑΞΙΟΛΟΓΩΝΤΑΣ ΤΗΝ «ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ»

Το περασμένο καλοκαίρι, η κυβέρνηση της ΝΔ προχώρησε σε μια παρατεταμενη επίθεση στα δικαιώματα της νεολαίας και των εργαζομένων. Η νομοθετική κατάργηση του 8ωρου , οι ρυθμίσεις για περαιτέρω ελαστικοποιηση της εργασιακών σχέσεων, οι αλλαγές στο ασφαλιστικό, οι προσπάθειες για ιδιωτικοποιήσεις δημοσιών οργανισμών, έδειξαν την κατεύθυνση της κυβέρνησης που συνεχίζει μέχρι τώρα να ανοίγει και άλλα μέτωπα, όπως οι μειώσεις των μισθών, και η εξαγγελίες για άλλα 8 χρονια λιτότητα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το Υπουργείο Παιδείας επέλεξε, να ψηφήσει 3 νομούς μέσα στο καλοκαίρι , αδιαφορώντας για το γεγονός ότι είχε τοποθετηθεί εναντία η πλειοψηφια των φοιτητικών συλλογών, και μεγάλο κομμάτι της πανεπιστημιακής κοινότητας. Οι νομοί για την μετεξέλιξη του ΔΙΚΑΤΣΑ σε ΔΟΑΤΑΠ, για την ίδρυση Ινστιτούτων Δια Βίου Εκπαίδευσης (ΙΔΒΕ) , και για την διασφάλιση ποιότητας (λέγε με αξιολόγηση) και τις πιστωτικές μονάδες, ακολουθηθήκαν και από μια σειρά άλλα αντιδραστικά μέτρα μέσα στο φθινωπορο, όπως την θεσμοθέτηση της βάσης 10 για την εισαγωγή σε ΑΕΙ-ΤΕΙ, το Διεθνές Πανεπιστήμιο (με δίδακτρα), την ανωτατοποιηση των εκκλησιαστικών και των στρατιωτικών σχολών. Και επειδή προφανώς δεν αρκούν όλα αυτά για την κυβέρνηση, συνεχίζει με την εξαγγελία για αλλαγή στο νόμο-πλαίσιο, ανοίγοντας συζήτηση για την κατάργηση των δωρεάν συγγραμμάτων και των αιωνίων φοιτητών (στο 6 έτος ) , τον περιορισμό του ασύλου, την διοίκηση του πανεπιστημίου από manager, και την μείωση των φοιτητών στην συνδοιηκηση.
Όλες αυτές οι κινήσεις προφανώς δεν είναι τυχαίες. H κυβέρνηση έχει ένα μακροπρόθεσμο σχεδιασμό για τα πανεπιστήμια (όπως έχει περιγράφει από την διακυρηξη της Bologna). Βασικοί στόχοι του σχεδιασμού είναι: α) η δημιουργία ενός νέου μοντέλου εργαζομένου, που θα διαπραγματεύεται ατομικά με τον εργοδότη (άρα με δυσμενέστερους ορούς) και θα είναι ειδικευμένος, ευέλικτος και πειθαρχημένος, χωρίς δικαιώματα μέσω της απαξίωση των πτυχίων ως μορφών συλλογικής κατοχύρωσης εργασιακών δικαιωμάτων, και η μετάβαση σε εξατομικευμένους τίτλους σπουδών, β) η λειτουργία του πανεπιστημίου με επιχειρηματικά και ανταποδοτικά κριτήρια και η περαιτέρω υπαγωγή όλων των λειτουργιών του στις ανάγκες της «αγοράς». Για να επιτευχθούν αυτά χρειάζεται ένας κατάλληλος ρυθμιστικός μηχανισμός πίεσης προς όλες τις σχολές προς όλες τις σχολές, ώστε να αποδέχονται τον σχεδιασμό του υπουργείου. Τον ρολό αυτό θα παίξει ο «μηχανισμός διασφάλισης ποιότητας» , ή η αξιολόγηση σε απλά ελληνικά.

Τι περιγράφει όμως ο νόμος για την «διασφάλιση ποιότητας, τις πιστωτικές μονάδες και το παράρτημα διπλώματος»;

Στο πρώτο κομμάτι περιγράφετε η διαδικασία της αξιολόγησης, η οποία θα γίνετε σε 3 επίπεδα. Πάνω από όλους και όλα, βρίσκεται η ΑΔΙΠ (Αρχή ΔΙασφάλισης Ποιότητας), η οποία συγκροτείται από 7 καθηγητές διορισμένους από το υπουργείο, 2 φοιτητές από ΑΕΙ, ΤΕΙ 1 εκπρόσωπο ερευνητικών ιδρυμάτων και 1 εκπρόσωπο επαγγελματικών επιμελητηρίων, και η οποία κάθε 4 χρονιά θα θέτει τα κριτήρια της αξιολόγησης και θα βάζει στόχους. Είναι προφανές ότι αυτή η αρχή θα είναι ο το «μακρύ χέρι» του υπουργείου, καθώς θα προσπαθεί να προωθεί τις πολιτικές του, μέσω την στόχων που θα ορίζονται. Σε κάθε Ίδρυμα δημιουργείται η ΜΟΔΙΠ (ΜΟνάδα ΔΙασφάλισης Ποιότητας), ενώ σε κάθε σχολή φτιάχνεται η ΟΜΕΑ (ΟΜάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης). Έτσι δημιουργείτε ένα σύστημα προσχηματικά «δημοκρατικό», αλλά ουσιαστικά αυστηρά ιεραρχικό, αφού από την ΑΔΙΠ θα μεταβιβάζονται προς τα κάτω οι «εντολές» που θα αναγκάζονται τα τμήματα να εφαρμόσουν, και ανά όχι θα κρέμεται από πάνω ο πελεκάς της αρνητικής αξιολόγησης. Στην συνεχεία ο νομός αναφέρεται στα κριτήρια της αξιολόγησης:«α) Ως προς την ποιότητα του διδακτικού έργου β) Ως προς την ποιότητα του ερευνητικού έργου γ) Ως προς την ποιότητα των προγραμμάτων σπουδών δ) Ως προς την ποιότητα των λοιπών υπηρεσιών»Τα κριτήρια οποία θα καθορίζονται από την ΑΔΙΠ ανά 4ετια. Δηλαδη κάθε λιγα χρονια θα μπαίνουν διαφορετικά κριτήρια για το διδακτικό και ερευνητικό έργο και θα αλλάζουν τα προγράμματα σπουδών, στις συγκεκριμένες κατευθύνσεις που θέτει η Bologna, δηλαδή την ειδίκευση, την πολυδιάσπαση, την εφαρμογή των δυο κύκλων (3+1 ή 3+2 χρονια, στην λογική bachelor+master) , την εντατικοποίηση.
Στο δεύτερο κομμάτι θεσμοθετούνται οι πιστωτικές μονάδες και το συμπλήρωμα διπλώματος. Με το σύστημα των πιστωτικών μονάδων κάθε μάθημα ανάλογα με την βαρύτητα του στο πρόγραμμα σπουδών , αντιστοιχεί σε κάποιες πιστωτικές μονάδες (credits). Έτσι ένα ακαδημαϊκό έτος ορίζετε η συλλογή 60 πιστωτικών μονάδων. Αυτό για να έχει ουσιαστικό περιεχόμενο προϋποθέτει προγράμματα σπουδών με πολλά εξειδικευμένα επιλεγόμενα μαθήματα, και ελάχιστα «κορμού». Έτσι διαφαίνεται η τάση για αλλαγή στα προγράμματα σπουδών στην κατεύθυνση της ειδίκευσης, η οποία στο Φυσικό έχει κάνει την εμφάνιση της, με την πρόταση για αλλαγή του προγράμματος στην παραπάνω λογική. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι κριτήριο «ποιότητας» ενός μαθήματος δεν είναι το περιεχόμενο του, αλλά ο φόρτος εργασίας όπως αναφέρεται (Κεφ. Β αρθρο2 […] Οι πιστωτικές μονάδες εκφράζουν το φόρτο εργασίας. Αρθρο3 […] ο φόρτος εργασίας περιλαμβάνει τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση όλων των προγραμματισμένων δραστηριοτήτων μάθησης στο πλαίσιο ενός ακαδημαϊκού προγράμματος σπουδών όπως π.χ. η παρακολούθηση παραδόσεων, σεμιναρίων, η ανεξάρτητη μελέτη, η προετοιμασία εργασιών, η πρακτική άσκηση, η συμμετοχή στις εξετάσεις, η εκπόνηση διπλωματικής εργασίας κτλ). Έτσι λοιπόν οι πιστωτικές μονάδες θα καταμετρούνται με βάση το ποσό εντατικοποιημένο είναι κάθε μάθημα. Στην συνεχεία θεσμοθετείται και το συμπλήρωμα διπλώματος, το οποίο θα είναι μια πιστοποίηση όλων των δεξιοτήτων του αποφοίτου (πτυχίο και βαθμοί, επιλογές μαθημάτων, εργασίες, σεμινάρια, πρακτική άσκηση, πιστοποιητικά από ΙΔΒΕ κτλ). Τέλος με το σύστημα των πιστωτικών μονάδων , τα πτυχία των 4ετων σχολών θεωρούνται εντατικό bachelor (4*60=240 credits) αφού το bachelor είναι 180-240 credits.

Όμως πως θα αλλάξει το τοπίο μετα την εφαρμογή της αξιολόγησης;

Πρώτα από όλα θα οδηγηθούμε στην κατηγοριοποίηση σχολών και πτυχίων με βάση την υλοποίηση των παραπάνω σχεδιασμών. Οποία σχολή αρνείται την εφαρμογή των αλλαγών, θα «υποβιβάζετε», ενώ οποία τις αποδέχεται θα «ανταμείβετε». Έτσι θα δημιουργηθεί ασφυκτική πίεση για την εφαρμογή της Bologna. Επίσης η κατηγοριοποίηση θα δημιουργήσει αποφοίτους πολλών ταχυτήτων , δηλαδή ο φυσικός από το πανεπιστήμιο Αθηνών θα είναι διαφορετικός από τους υπολοίπους με βάση το πώς αξιολογηθήκαν τα τμήματα φυσικής, κάτι που θα οδηγήσει ακόμη περισσότερο την πολυδιάσπαση των εργασιακών δικαιωμάτων. Έπειτα θα ενταθεί η πίεση για συνεχείς αλλαγές στα προγράμματα σπουδών στην κατεύθυνση της ειδίκευσης με βάση τις τρέχουσες ανάγκες της «αγοράς». Αυτό προφανώς θα απαξιώσει ακόμα περισσότερα τα πτυχία μας, καθώς θα είναι διαφορετικό το πτυχίο κάθε φορά που θα αλλάζει το πρόγραμμα (κάθε 4 χρονια αναγγέλλουν τα παπαγαλάκια της κυβέρνησης). Σε τελική ανάλυση υστέρα από την εφαρμογή του νομού θα περάσουμε από το καθεστώς του ενιαίου πτυχίου που καταφέρνει και κατοχυρώνει κάποια εργασιακά δικαιώματα, στο πτυχίο «ατομικός φάκελος δεξιοτήτων» , που θα αποτελεί μια απλή πιστοποίηση κάποιων γνώσεων. Τελικά ο απόφοιτος, θα έχει κάποιες ειδικευμένες και γρήγορα απαξίωσες γνώσεις, και έτσι όταν θα είναι άχρηστες, θα αναγκάζεται να καταφεύγει στα ΙΔΒΕ, για να επανακαταρτιστει. Έτσι τελικά αποδέχεται ο καθένας την ανεργία, και θεωρεί τον εαυτό του υπεύθυνο για αυτή, και αντί να παλέψει συλλογικά το δικαίωμα στην εργασία, τρέχει να μαζέψει credits και ειδικεύσεις, ελπίζοντας έτσι να κερδίσει κάτι καλύτερο.

Και απέναντι σε όλα αυτά ;

Το φοιτητικό κίνημα θα ξαναβγεί στο δρόμο για να αναγκάσει την κυβέρνηση να πετάξει στον κάλαθο των αχρήστων, τα σχεδία της για την παιδεία. Απέναντι στην ΔΑΠ και την ΠΑΣΠ που στηρίζουν την αξιολόγηση, προβάλλοντας την ως «αντικειμενική» ανάγκη, θα παλέψει για την ανατροπή των σχεδίων κυβέρνησης και Ε.Ε. στην εκπαίδευση. Μέσα από μαζικές γενικές συνελεύσεις, μαζικές διαδηλώσεις και καταλήψεις θα παλέψει για την κατάκτηση υλικών νικών στο σήμερα και όχι σ’ ένα απώτερο μέλλον. Η ιστορία του φοιτητικού κινήματος, είναι γεμάτη αγώνες και νίκες, μέχρι και την κατάργηση ψηφισμένων νομών. Γι’ αυτό και τώρα πιστεύουμε ότι μπορούμε να πετύχουμε την κατάργηση των νομών. Όπως το 1992, όταν ο τότε υπουργός Σουφλιάς επιχείρησε να εφαρμόσει «αξιολόγηση» , και τον σταμάτησαν οι φοιτητικές κινητοποιήσεις , έτσι και τώρα θα πούμε ΚΑΜΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ, και θα πάμε μέχρι τέλους.

ΜΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΚΕΡΔΙΖΟΥΜΕ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ!!!